Na początku należy podkreślić, że słowo franczyza (poprawna nazwa) jest bardzo często źle wymawiane, jako franszczyzna oraz mylone z terminem franszyza, który występuje w ubezpieczeniach i oznacza udział własny w szkodzie.
🎧 Audio: Co to jest franczyza i na czym polega?
Franczyza i jej definicja
Najprościej rzecz ujmując, franczyza (ang. franchising, fr. franchise) to gotowa koncepcja biznesowa oraz skalowalny, powtarzalny i dochodowy model biznesowy.
Aby zrozumieć mechanizm współpracy wystarczy, że wyobrazisz sobie takie marki jak McDonald, Alior Bank, Lotos, Play, Carrefour czy Żabka. Te firmy działają właśnie w modelu franczyzy, czyli umożliwiają partnerom biznesowym prowadzenie działalności gospodarczej pod swoją marką.
Oczywiście taka osoba, która chciałaby prowadzić sklep czy restaurację pod znaną marką, tzw. franczyzobiorca, musi spełnić odpowiednie wymagania.
Franczyza jest sprawdzonym (przetestowanym przez franczyzodawcę) systemem sprzedaży produktów i usług, opartym na ścisłej i nieustannej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorstwami, tj. franczyzodawcą i franczyzobiorcą.
Złośliwi mówią, że franczyza to pomysł na biznes dla ludzi bez pomysłu. Nie zgodzę z tym stwierdzeniem, ponieważ w niektórych branżach dla 99 procent przedsiębiorców w Polsce ten model współpracy jest jedyną szansą na wejście w biznes. Dobrym przykładem są sektory telekomunikacyjny oraz finansowy. Zastanów się, ile osób może pozwolić sobie na stworzenie od podstaw nowego operatora komórkowego lub banku? A w ramach dostępnych systemów partnerskich można otworzyć oddział banku lub sprzedawać usługi telefonii komórkowej.
Na czym polega franczyza?
Istota tego systemu polega na tym, że właściciel marki nakłada na swoich partnerów obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z wypracowaną koncepcją współpracy, ujętą w ramy systemu franczyzowego i przekazaną w formie pakietu franczyzowego, w skład którego wchodzą:
- Podręcznik operacyjny
- Know-how
- Marka (znak towarowy)
- Wsparcie franczyzodawcy
Podręcznik operacyjny jest ściśle powiązany z umową i opisuje zasady oraz warunki współpracy. Know-how to poufne informacje wynikające z doświadczenia franczyzodawcy dotyczące tego, jak należy prowadzić biznes. Rozpoznawalna marka działa jako czynnik stymulujący popyt, ponieważ ludzie cenią sobie sprawdzone produkty. Ostatnim istotnym elementem jest stałe wsparcie udzielane przez franczyzodawcę, które umożliwia szybszy rozwój.
Sprawdzone procesy, znana marka, wartościowe know-how i wsparcie franczyzodawcy mają w założeniu zminimalizować ryzyko bankructwa. Wiele również zależy od postawy samego franczyzobiorcy i jego zaangażowania.
Pamiętaj, że w przypadku skorzystania z tej formy współpracy otrzymujesz jedynie przysłowiową wędkę, a ryby musisz złowić sam. Prowadzenie biznesu w oparciu o system partnerski to nie tylko same korzyści.
Co ważne, franczyza to koncepcja biznesowa, która musi być sprawdzona nie na papierze, ale w realiach rynkowych! Model biznesowy musi być skalowalny, powtarzalny i dochodowy. Moim zdaniem dwa lata to niezbędne minimum, aby zweryfikować sezonowość i porównać wyniki sprzedaży.
Ponadto testy muszą być przeprowadzone na co najmniej trzech jednostkach, w różnych lokalizacjach spełniających docelowe założenia i kryteria biznesowe. W wyniku tych działań franczyzodawca zdobywa niezbędne doświadczenie, know-how, które może przekazać swoim partnerom.
Ryzyko związane z testowaniem pomysłu oraz poszukiwaniem efektywnego modelu biznesowego ponosi właściciel marki. To niewątpliwa wartość franczyzy. Trzeba jednak być czujnym podczas wyboru partnera − franczyzodawcy, o czym napiszę w kolejnych artykułach.
Definicja franczyzodawcy i franczyzobiorcy
Umowa franczyzy (ang. franchise agreement) zawierana jest pomiędzy franczyzodawcą – twórcą konceptu biznesowego i właścicielem marki a franczyzobiorcą, czyli przedsiębiorcą, który korzysta ze sprawdzonego pomysłu na biznes.
Franczyzodawca to strona umowy, która ustala zasady współpracy i zarazem nakłada obowiązki oraz upoważnia franczyzobiorcę do korzystania z pakietu, zaś franczyzobiorca to strona umowy, która akceptuje warunki współpracy i zobowiązuje się do realizacji obowiązków zgodnie z wyznaczonymi standardami.
Zauważ, że franczyzobiorca prowadzi działalność na własne ryzyko pod marką franczyzodawcy, z wykorzystaniem jego know-how i w zamian za gratyfikację finansową.
Reasumując, franczyza to współpraca franczyzobiorcy z solidnym franczyzodawcą, który ma:
- Zweryfikowany pomysł na biznes
- Dochodowy, powtarzalny i skalowalny model biznesowy
- Markę rozpoznawalną wśród klientów i stymulującą popyt
- Know-how wynikające z doświadczenia
- Odpowiednie zasoby, aby zapewnić stałe wsparcie umożliwiające szybszy rozwój
Zalety i wady franczyzy
Franczyza daje wiele korzyści, ale jak każda forma współpracy ma również mankamenty, więc nie zapominam o przedstawieniu jej wad oraz związanych z nią zagrożeń, które szczegółowo omawiam w artykule 👉 Zalety i wady franczyzy.
Natomiast jeżeli interesują Cię konkretne oferty franczyzodawców to koniecznie zajrzyj do 👉 katalogu franczyz.
Jeśli uważasz, że niniejszy artykuł jest wartościowy to udostępnij go proszę (na dole znajdują się przyciski udostępnienia w mediach społecznościowych 👇). Dzięki Twojej pomocy dotrze on do większej liczby osób.
Autor: Maciej Makowski, twórca portalu WlasnyBiznes.pl
